Τι είναι ο πρόωρος τοκετός;
Πρόωρος τοκετός είναι ο τοκετός που συμβαίνει πριν τις 37 εβδομάδες κύησης και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες επιπλοκές της εγκυμοσύνης.
Τα περισσότερα μωρά γεννιούνται πρόωρα γιατί ο τοκετός αρχίζει αυτόματα πιο νωρίς.
Σχεδόν 1 στα 4 μωρά γεννιούνται πρόωρα μετά από ιατρική παρέμβαση γιατί είτε το μωρό, είτε η έγκυος εμφανίζουν κάποιο πρόβλημα (ιατρογενής προωρότητα).
Τι σημαίνει να έχετε ένα πρόωρο μωρό;
Όταν ένα μωρό γεννηθεί πρόωρα παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα υγείας, κυρίως στην αναπνοή και στην σίτιση και αυξημένο κίνδυνο για λοιμώξεις. Όσο πιο κοντά στις 37 εβδομάδες γεννηθεί ένα μωρό, τόσο λιγότερα τα προβλήματα που θα έχει να αντιμετωπίσει.
Τι προκαλεί πρόωρο τοκετό;
Τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουμε τι προκαλεί πρόωρο τοκετό. Συνήθως ευθύνονται πολλοί παράγοντες, με τη λοίμωξη να είναι από τους πιο σημαντικούς. Ο πιο ισχυρός όμως παράγοντας κινδύνου είναι ιστορικό πρόωρου τοκετού σε προηγούμενη εγκυμοσύνη.
Ο κίνδυνος για πρόωρο τοκετό αυξάνει στις εξής περιπτώσεις:
πρόωρη ρήξη υμένων
ιστορικό πρόωρου τοκετού ή πρόωρης ρήξης υμένων πριν τις 37 εβδομάδες σε προηγούμενη κύηση
ιστορικό όψιμης αποβολής (>14 εβδομάδες) σε προηγούμενη κύηση
κολπική αιμορραγία μετά τις 14 εβδομάδες κύησης
ανώμαλο σχήμα μήτρας (π.χ. δίκερος μήτρα)
πολύδυμη κύηση
αυξημένο αμνιακό υγρό
κάπνισμα
ιστορικό χειρουργείου στον τράχηλο (π.χ. κωνοειδής ή loop εκτομή τραχήλου)
εγκυμοσύνη μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση
λοιμώξεις (π.χ. πυελονεφρίτιδα, κολπίτιδα από Gardnerella Vaginalis)
Παρεμβάσεις για την πρόληψη του πρόωρου τοκετού και των επιπλοκών του
Οι πιο σημαντικές παρεμβάσεις για την πρόληψη του πρόωρου τοκετού και των επιπλοκών του είναι:
Χορήγηση κορτικοστεροειδών στην έγκυο
Σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο για πρόωρο τοκετό συνιστάται η χορήγηση 2 ενέσεων κορτικοστεροειδών ενδομυϊκά με 24 ώρες διαφορά. Τα κορτικοστεροειδή βελτιώνουν σημαντικά την αναπνευστική λειτουργία του πρόωρου νεογνού. Οι ενέσεις είναι πιο αποτελεσματικές όσο πιο κοντά στον τοκετό γίνονται.
Μέτρηση μήκους τραχήλου μήτρας
Ο τράχηλος είναι το κατώτερο τμήμα της μήτρας που παραμένει κλειστό στη διάρκεια της κύησης και ανοίγει στον τοκετό. Αν αρχίσει να κονταίνει πολύ νωρίς αυξάνονται οι πιθανότητες πρόωρου τοκετού.
Η μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας πρέπει να γίνεται διακολπικά από ειδικά εκπαιδευμένο ιατρό. Η ιατρός, μετά από ειδική εκπαίδευση στο Harris Birthright Centre of Fetal Medicine του King’s College Hospital του Λονδίνου, είναι πιστοποιημένη από το Fetal Medicine Foundation για τη διακολπική μέτρηση του τραχήλου της μήτρας και την αξιολόγηση του κινδύνου πρόωρου τοκετού.
Η εξέταση πραγματοποιείται στο 1ο τρίμηνο κατά την εξέταση της αυχενικής διαφάνειας και κατά την εξέταση ανατομίας του εμβρύου Β επιπέδου στις 21-24 εβδομάδες. Ανάλογα με το ιστορικό μπορεί να χρειαστεί να πραγματοποιηθεί και πριν την εξέταση Β επιπέδου π.χ. στις 16-18 εβδομάδες κύησης.
Η εξέταση ενδείκνυται σε γυναίκες με:
ιστορικό πρόωρου τοκετού ή πρόωρης ρήξης υμένων σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
ιστορικό ανεπάρκειας τραχήλου
ιστορικό χειρουργικής επέμβασης στον τράχηλο π.χ. κωνοειδής ή loop εκτομή τραχήλου
συγγενή ανωμαλία της μήτρας π.χ. δίκερος μήτρα
ακόμη και σε γυναίκες που είναι θεωρητικά χαμηλού κινδύνου, υπάρχουν περιπτώσεις που ο τράχηλος κονταίνει πιο νωρίς, άρα και σε αυτές τις γυναίκες έχει θέση η μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας.
‘Ελεγχος για λοιμώξεις
Συχνός έλεγχος των ούρων για ασυμπτωματική βακτηριουρία και καλλιέργεια κολπικού υγρού για έλεγχο βακτηριακής κολπίτιδας έχουν ρόλο για την πρόληψη λοιμώξεων που μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό, ειδικά σε γυναίκες με ιστορικό πρόωρου τοκετού ή πρόωρης ρήξης των υμένων σε προηγούμενη εγκυμοσύνη.
Θεραπευτικές μέθοδοι για να ελαττωθεί ο κίνδυνος πρόωρου τοκετού
Χορήγηση προγεστερόνης
Η χορήγηση διακολπικά φυσικής προγεστερόνης οδηγεί σε σημαντική μείωση του πρόωρου τοκετού κατά 45% πριν τις 34 εβδομάδες κύησης και βελτίωση του περιγεννητικού αποτελέσματος.
Η προγεστερόνη ηρεμεί τη μήτρα, εμποδίζει τη μετανάστευση μικροβίων από τον κόλπο στη μήτρα παχαίνοντας την τραχηλική βλέννη, έχει αντιφλεγμονώδη δράση και είναι πολύ αποτελεσματική, ιδιαίτερα στις γυναίκες με ιστορικό πρόωρου τοκετού.
Τραχηλικός πεσσός (Arabin pessary)
Πρόκειται για ένα δαχτυλίδι από συνθετικό υλικό που αγκαλιάζει τον τράχηλο και αποκαθιστά τη γωνία του με το σώμα της μήτρας. Το 2012 δημοσιεύθηκε στο Lancet μελέτη που αφορούσε την τοποθέτηση πεσσού τύπου Arabin σε γυναίκες με τράχηλο <25 mm στην εξέταση Β επιπέδου με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Νεότερες μελέτες απέτυχαν να δείξουν ανάλογα αποτελέσματα, αλλά ο πεσσός εξακολουθεί να αποτελεί εναλλακτική λύση για μια συγκεκριμένη ομάδα εγκύων.
Περίδεση τραχήλου
Στην περίδεση (cerclage) τοποθετείται ράμμα στον τράχηλο σε γυναίκες με ιστορικό ανεπάρκειας τραχήλου ή με βραχύ τράχηλο. Το ράμμα θα αφαιρεθεί κατά το τέλος της κύησης, συνήθως μετά την 37η εβδομάδα, και η γυναίκα μπορεί να γεννήσει φυσιολογικά, αν δεν υπάρχουν αντενδείξεις.
Θεραπεία ασυμπτωματικής βακτηριουρίας και βακτηριακής κολπίτιδας
Η ασυμπτωματική βακτηριουρία και η κολπίτιδα από Gardnerella Vaginalis έχουν συσχετιστεί με πρόωρο τοκετό και πρέπει να θεραπεύονται στην εγκυμοσύνη.
Τι συμβαίνει αν μπείτε σε πρόωρο τοκετό;
Αν μπείτε σε πρόωρο τοκετό συνιστάται να γίνει εισαγωγή στο μαιευτήριο και να λάβετε:
κορτικοστεροειδή για να βοηθήσουν το νεογνό να αντιμετωπίσει προβήματα της προωρότητας
αντιβίωση αν έχει γίνει ρήξη υμένων για να ελαττωθεί ο κίνδυνος λοίμωξης
φάρμακα για τοκόλυση, δηλαδή φάρμακα για να σταματήσουν οι συσπάσεις της μήτρας, αν δεν υπάρχει αντένδειξη
Πηγή: www.drtsoumpou.gr
Comentários